نگاهی به سریال «قهوه ترک»، ساخته علیرضا امینی | قصه‌های مهاجرت در تصویری غیرخلاق

محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز؛ پلتفرم فیلم نت که پس از مدت‌ها آماده سازی برای رقابت با دو پلتفرم دیگر، با تولید و پخش سریال محبوب «پوست شیر» توانسته بود خودش را به عنوان یک رسانه پرامید معرفی کند، پس از پایان پخش این مجموعه دوباره از تک وتا افتاده است و محصولات متوسطی را تولید و توزیع می‌کند. یکی از سریال‌های معمولی این پلتفرم که پخش آن در هفته‌های اخیر ادامه پیدا کرده و به قسمت‌های اوج داستان نزدیک شده است، مجموعه «قهوه ترک» است؛ سریالی که بخش عمده آن در کشور ترکیه فیلم برداری شده است و اثری با استاندارد تولید متوسط به حساب می‌آید.

دختر سرکش در غربت

حتی قبل از شروع پخش «قهوه ترک» هم مشخص بود که این سریال اثری با محوریت یک شخصیت زن به نام ترانه است که در گریز از شرایط اجتماعی و خانوادگی خود راهی کشور ترکیه می‌شود. جملاتی در خلاصه داستان رسمی این اثر وجود داشت که نشان می‌دهد عوامل «قهوه ترک» سعی دارند از این موضوع، برای جلب بیننده، نهایت استفاده را ببرند.

سازندگان سریال، در این مورد، هیچ تلاشی برای پنهان نگه داشتن مضمون قصه (طغیان یک دختر جوان) از خود نشان ندادند و برعکس با جملاتی شعاری از قبیل «ترجیح می‌دن پرنده تو قفس بمونه تا از دیدن صورت غمگینش لذت ببرن» و «من هر طور شده از این قفس می‌آم بیرون و پرواز می‌کنم»، تلاش می‌کردند سریال خود را جنجالی و جذاب جلوه دهند.

در ادامه حتما بخوانید نگاهی به نقد فیلم‌های «غریب»، «وابل» و «سینما متروپل» + فیلم

کارگردان تلویزیونی

با اینکه مراحل تولید و انتخاب کارگردان برای سریال «قهوه ترک» با حواشی زیادی همراه بود و بیش از حد به طول انجامید، در نهایت این مجموعه با کارگردانی علیرضا امینی جلوی دوربین رفت؛ فیلم سازی که با ملودرام‌های تلخ و سوزناک که اغلب مایه‌های اجتماعی پررنگی هم دارند، شناخته می‌شود.

از مهم‌ترین آثار این فیلم ساز می‌توان به فیلم «انت‌های خیابان هشتم» اشاره کرد که اگرچه قرابت محتوایی خاصی با «قهوه ترک» ندارد، لحن و فضای کلی هر دو اثر نشان می‌دهد که امینی بیشتر یک کارگردان تلویزیونی است تا فیلم سازی هنری؛ به این معنا که در آثار او چندان نشانی از خلاقیت‌های فرمی و بصری که قالب سینما را القا کنند، به چشم نمی‌خورد.

نما‌های تلویزیونی در قسمت‌های ابتدایی «قهوه ترک» این اثر را در حد یک سریال معمولی جلوه می‌دادند، اما در ادامه و بالاخص در قسمت‌های اخیر، کش دار شدن قصه با پلان‌های اضافی، فلش بک‌های بی منطق و رفت و برگشت‌های تصنعی بین دو شخصیت ترانه و طنین که خواهران دوقلو هستند و یک بازیگر نقششان را ایفا می‌کند، ثابت می‌کند که سازندگان این سریال درک دقیقی از حساسیت‌های مخاطب شبکه نمایش خانگی ندارند و با رویکرد سریال‌های تلویزیونی کار خود را پیش می‌برند.

قصه‌های آشنا، بازی‌های ساده

یکی از معضلات بزرگ سریال «قهوه ترک» خالی بودن فیلم نامه آن از قصه‌های بدیع و خلاقانه است؛ خصلتی که اجازه نمی‌دهد مخاطبان همراه اثر باقی بمانند و آن را به دیگران توصیه کنند. تقریبا همه داستان‌های اصلی و فرعی این مجموعه برای مخاطب آشنا هستند و مخاطب نمونه‌های شاخص‌تر موضوعاتی همچون مهاجرت، دوقلو‌های همسان در ظاهر و متفاوت در رفتار، جنایات داعش، محدودیت‌های اجتماعی و... را قبلا دیده است.

ایفای نقش اصلی این مجموعه به سارا رسول زاده سپرده شده است که با سریال «عاشقانه» به شهرت رسید و حالا در «قهوه ترک» هم زمان نقش دو شخصیت را بازی می‌کند. این بازیگر اما، نتوانسته است تداوم لحن این دو شخصیت را حفظ کند و آن‌ها را بیش از حد شبیه به یکدیگر بازی می‌کند. حامد بهداد، پس از بازی متوسطش در «سرگیجه»، این بار هم در نقش دانیال، کم رمق ظاهر شده است و نشانی از آن بازیگر پرحرارت و جذاب سال‌های قبل ندارد. علاوه بر این ها، حضور امیر جعفری نیز در این مجموعه گنگ و بی فایده به نظر می‌رسد.